Ból gardła bywa bardzo nieprzyjemny, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu chrypa oraz problemy z przełykaniem. Zwykle jest on jednym z pierwszych objawów infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak przeziębienie. Na szczęście istnieje wiele sposobów radzenia sobie z bólem gardła, a jednym z popularniejszym jest stosowanie środków na bazie wyciągów roślinnych. Zioła na gardło wykazują działanie przeciwzapalne, odkażające i nawilżające.
Polecane zioła na ból gardła i krtani
Spis Treści
Zioła na ból gardła
Zioła na zapalenie gardła, któremu towarzyszy ból, podrażnienie i obrzęk stanowią bardzo liczną grupę i wykorzystywane są w produkcji preparatów leczniczych powszechnie dostępnych na rynku farmaceutycznym. Podzielić je można na kilka grup, ze względu na obecność związków aktywnych, które wykazują różne mechanizmy działania. Jakie zioła na ból gardła będą zatem pomocne?
Polecane zioła na ból gardła i krtani
Zioła na gardło o działaniu odkażającym
Zacznijmy od działających odkażająco roślin bogatych w olejki eteryczne. Zioła na gardło i krtań o aktywności antyseptycznej to m.in. ziele tymianku, liść szałwii, liść eukaliptusa czy liść mięty pieprzowej. Zawarte w nich olejki działają przeciwdrobnoustrojowo względem wielu bakterii patogennych odpowiedzialnych za stany zapalne górnych dróg oddechowych, także tych antybiotykoopornych. Napary do płukania gardła sporządzone z powyższych ziół łagodzą ból i podrażnienie towarzyszące, np. przeziębieniu. Stąd zawsze warto mieć w domowej apteczce, np. szałwię do zaparzania, podobnie jak zioła na sen czy zioła na ból głowy.
Osobną kategorię stanowią czyste olejki eteryczne, które również wykorzystywane są w leczeniu zakażeń i nieżytów gardła, np. w formie inhalacji. Poza tym mogą one stanowić składnik tabletek do ssania na ból gardła, jak np. olejek goździkowy, olejek tymiankowy, olejek eukaliptusowy, olejek z drzewa herbacianego lub olejek miętowy. Składnikami olejków o najsilniejszych właściwościach antyseptycznych są: tymol obecny w olejku tymiankowym, eugenol stanowiący składnik olejku goździkowego oraz mentol pozyskiwany z olejku miętowego.
Wśród ziół na bolące gardło szczególne miejsce zajmuje oregano, a zwłaszcza pozyskiwany z niego olejek, który zaleca zażywać się w niewielkiej ilości po uprzednim zawieszeniu kilku jego kropel w wodzie. Olejek oregano wykazuje silne działanie antyseptyczne. Zwalcza bakterie oraz grzyby, z rodzaju Candida. Rekomenduje się jego stosowanie w przeziębieniu i grypie, a zewnętrznie także w dolegliwościach skórnych. Oregano wykorzystywane jest jako zioła na łuszczycę, egzemy, łupież, grzybicę skóry oraz paznokci.
Zioła na gardło o działaniu przeciwzapalnym
Omawiając zioła na stany zapalne gardła należy oczywiście wspomnieć o rumianku pospolitym. Jego koszyczki od wieków wykorzystywane są w lecznictwie na całym świecie. Wykazują silną aktywność przeciwzapalną, stąd rumianek to jeden z najpopularniejszych naturalnych leków na ból gardła. Sporządzać można z niego napary do picia oraz do płukania. Poza tym, zawarte w rumianku azuleny hamują uwalnianie histaminy i działają przeciwuczuleniowo.
Kolejnym ważnym ziołem o działaniu przeciwzapalnym, z którego przyrządza się napary do płukania gardła jest krwawnik pospolity. Podobnie jak rumianek zalicza się do roślin olejkowych i stosowany jest zewnętrznie w stanach zapalnych błon śluzowych, w tym jamy ustnej i gardła. Tradycyjna medycyna zaleca go ponadto w kobiecych dolegliwościach (np. nieregularne miesiączki) oraz jako zioła na migrenę.
Zarówno koszyczki rumianku jak i ziele krwawnika stanowią częsty składnik ziołowych mieszanek do płukania gardła, które dostępne są w aptekach i sklepach zielarskich.
Zioła nawilżające gardło
Osobną kategorię ziół na ból gardła i kaszel oraz ziół na krtań stanowią rośliny o działaniu nawilżającym. Należą do nich m.in. prawoślaz lekarski, porost islandzki, podbiał pospolity, babka lancetowata, a także malwa czarna czy dziewanna wielkokwiatowa. Pozyskiwane z nich surowce obfitują w związki śluzowe. Śluzy działają powlekająco, przeciwzapalnie i łagodząco na błony jamy ustnej i gardła. Dlatego też powyższe rośliny to najczęściej stosowane zioła na suche gardło i podrażnienia krtani. Po preparaty z surowcami śluzowymi zaleca się także sięgać przy chrypce oraz suchym kaszlu poinfekcyjnym, który wywołuje podrażnienie. Środki zawierające zioła na suche i podrażnione gardło najczęściej mają formę tabletek do ssania lub syropów. Niektóre z nich, jak np. syrop z porostu islandzkiego rekomendowane są już od 1. roku życia.
Zioła na przewlekłe zapalenie gardła
W przypadku kiedy zapalenie gardła nabiera przewlekłego charakteru, należy poszukać przyczyny takiego stanu i skonsultować się z lekarzem. Niekiedy jest ono wynikiem kontaktu z alergenami, dlatego w takich przypadkach pomocne mogą okazać się zioła na alergię, jak np. rumianek pospolity, olej z czarnuszki lub olej z wiesiołka. Bez względu na przyczynę odpowiednie będzie także stosowanie ziołowych mieszanek do płukania gardła o działaniu przeciwzapalnym i antyseptycznym. Ich skład może być zróżnicowany. Pacjenci często zastanawiają się jakimi ziołami płukać gardło, a tak naprawdę z powodzeniem wystarczą te, które zwykle mamy w domu jak np. liść szałwii, kora dębu, liść majeranku, mięty lub po prostu rumianek.
Jeżeli przewlekłemu zapaleniu gardła towarzyszy pochrząkiwanie i suchy kaszel warto oczywiście sięgać także po bogate w śluzy zioła na gardło, o których mowa była wyżej. Nie zaszkodzi także stosowanie ziół na gardło do picia. Warto więc zażywać wyciągi z rumianku, lipy, malin i czarnego bzu, których doskonałym uzupełnieniem będzie dodatek miodu i imbiru.
Bibliografia:
- Matławska I. Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, 2008.
- Szumny D i wsp. Leki roślinne stosowane w chorobach układu oddechowego. Dent. Med. Probl. 2007, 44, 4, 507–515.
dr n. farm. Paulina Znajdek-Awiżeń Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
iZielnik.pl
Członek Sekcji Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Prowadzi wykłady, kursy, szkolenia oraz warsztaty z zakresu leku roślinnego, towaroznawstwa zielarskiego oraz wykorzystania roślin w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości. Wykładowca Instytutu Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych. Autorka i współautorka prac o charakterze naukowym i popularnonaukowym, opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych.
-j.webp)
-p.webp)
