Krzepnięcie krwi to nie wszystko z czym powinna być kojarzona wit K2. Jest ona bowiem jedną z najważniejszych substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Chociaż znana jest już od ubiegłego wieku, to dopiero teraz należycie zaczyna się doceniać i rozumieć jej znaczenie. Co zawiera witaminę K2 i dlaczego tak istotne jest zadbanie o jej podaż? Czytaj nasz poradnik!
Polecana witamina K2
Spis Treści
Co to jest wit K2?
Pod pojęciem witaminy K nie kryje się pojedyncza substancja, ale kilka głównych: K1, K2 i K3. Została ona odkryta w roku 1930 roku podczas badań nad metabolizmem cholesterolu. Została ona wówczas nazwana witaminą koagulacji i poznano jej znaczenie w krzepliwości krwi. Po jej odkryciu udało się wyodrębnić dwie formy tego związku i ustalić jego strukturę chemiczną. Witamina K2 została wyekstrahowana z mięsa rybiego i pod jej nazwą kryje się cała grupa związków, menachinonów, które określa się skrótem MK.
Rodzaje witaminy K różnią się przede wszystkim tym, że K1 występuje wyłącznie w pożywieniu roślinnym, podczas gdy witamina K2 wytwarzana jest przez bakterie saprofityczne układu pokarmowego oraz dostarczana może być wraz z mięsem i produktami pochodzenia zwierzęcego.
Menachinon produkowany jest przez drobnoustroje, w tym również florę jelitową, bytującą w ludzkim układzie pokarmowym. Synteza bakteryjna witaminy K2 w jelitach zachodzi, ale nie jest wystarczająca do pokrycia całkowitego zapotrzebowania dorosłego człowieka. Mikrobiom jelitowy produkuje pewne ilości witaminy K2, ale nie można uznać go za wyłączne lub wystarczające źródło. Kluczowe źródła witaminy K2 to: fermentowane produkty mleczne, mięso zwierząt żywionych trawą, żółtka jaj, niektóre sery, natto (tradycyjna japońska potrawa z fermentowanej soi).
Polecana witamina K2
Witamina K2 – właściwości:
Co daje witamina K2?
Może ona chociażby zapobiegać osteoporozie, ponieważ jak wykazano, jej rola w utrzymaniu zdrowia zębów i kości jest równorzędna z tą pełnioną przez witaminę D.
Menachinon warunkuje bowiem funkcjonowanie osteokalcyny, czyli białka syntezowanego w osteoblastach (komórkach odpowiadających za tworzenie się kości). Jeżeli opisywanej substancji jest w organizmie zbyt mało, wówczas osteokalcyna jest nieaktywna i staje się niezdolna do wiązania wapnia w kościach. Może to spowodować zmniejszenie masy kostnej, skutkujące osteoporozą i wzrostem ryzyka złamań.
Witamina K2 wykazuje właściwości ponadto w zakresie zapobiegania chorobom układu krążenia. Mogą się one rozwijać na skutek utraty elastyczności przez naczynia krwionośne w wyniku odkładania się w nich soli wapniowo – fosforanowych. Niedobór witaminy K2 sprawia, że białko MGP staje się nieaktywne. Jego zadaniem jest tymczasem właśnie hamowanie procesu zwapnienia poprzez wiązanie wspomnianych soli i uniemożliwianie ich osadzania się w naczyniach.
Opisywany związek słynie też z działania przeciwnowotworowego. Jak działa witamina K2 w tym zakresie? Zastosowanie jej w przypadku nowotworu wątroby obok standardowej terapii może wyraźnie zwiększyć przeżywalność osób chorych.
Witamina K2 właściwości lecznicze wykazuje zresztą przy wielu poważniejszych schorzeniach wątroby albo jelit, np. przy niedrożności dróg żółciowych.
Sprawdź również jakie właściwości i zastosowanie ma berberyna!
Źródło wit K2
Gdzie jest witamina K2?
Wytwarzana jest ona przede wszystkim przez drobnoustroje jelita krętego i czczego zarówno w zwierzęcych, jak i ludzkich organizmach. Źródło witaminy K2 stanowią jednak również produkty pochodzenia zwierzęcego, np. mięso, jaja, produkty mleczne i te uzyskiwane w wyniku fermentacji bakteryjnej. Ważnymi źródłami tej substancji są w związku z tym sery, miso i fermentowana soja. Trzeba jednak mieć na uwadze, że występowanie w żywności wit K2 jest dość ograniczone i dotyczy ono niewielkich jej ilości.
Witamina K2 – występowanie:
Występowanie witaminy K2 w produktach pochodzenia zwierzęcego, to nie wszystko. Gdzie jeszcze występuje witamina K2 poza nimi? W większości jest ona jak już powiedziano syntezowana przez mikroflorę jelitową, więc jej niedobory u osób dorosłych zdarzają się rzadko. Sięgać można jednak nie tylko po naturalne źródło witaminy K2, ale też po suplementy, które ją zawierają. Jest ona bezpieczna i może być profilaktycznie stosowana w celu zapobiegania osteoporozie. Jej suplementowanie najbardziej poleca się osobom stosującym suplementy wapnia, tym które przeszły antybiotykoterapię oraz kobietom po menopauzie. Jest ono zalecane również osobom, które posiadają mało urozmaiconą dietę albo opartą o produkty przetworzone.
Wit K2 – dawkowanie:
Wiadomo już jak działa witamina K2, co jednak oznaczają jej niedobory? Zdarzają się one co prawda rzadko, ale pewne osoby są nań szczególnie narażone. Niedobór witamina K2 może powstać w przypadku stosowania leków przeciwzakrzepowych, a także po przebyciu antybiotykoterapii. Braki tego związku poskutkować mogą wystąpieniem krwawień, które najczęściej mają miejsce z dziąseł. Ponadto gojenie się ran przebiega znacznie mniej efektywnie, ponieważ witamina K odpowiada za krzepliwość krwi. Zdecydowanie osłabiona zostaje też mineralizacja kości, przez co łatwiej o ich złamania.
Niedobory witaminy K2 skutkują w dodatku wzrostem ryzyka zwapnienia tętnic, co w konsekwencji może doprowadzić do zatorów, zawałów lub nadciśnienia. Narażone na to są w największym stopniu osoby:
- Cierpiące na zespół złego wchłaniania,
- Przyjmujące leki przeciwzakrzepowe, przeciwdrgawkowe i pochodne kwasu salicylowego,
- Po poważnych zabiegach operacyjnych,
- Stosujące monotonną dietę,
- Chore na mukowiscydozę, celiakię, przewlekłe zapalenie trzustki albo cholestazę.
Występowanie niedoborów menachinonu zaobserwować można na podstawie krwawienia z błon śluzowych, nosa lub układu pokarmowego. Bardzo obfite miesiączki, skłonność do łatwego tworzenia się siniaków nawet po lekkich uderzeniach i krwiomocz stanowią kolejne niepokojące symptomy. Jeżeli krew długo krzepnie, nawet po mniejszych urazach, zwiększa się podatność na bakteryjne infekcje i często pojawiają się biegunki, wówczas również można spodziewać się niedoborów opisywanej substancji.
Nadmiar witaminy K2 występuje jednakże jedynie w skrajnych przypadkach i nawet podanie jej 45 mg w ciągu doby nie skutkuje zaobserwowaniem żadnych niepożądanych efektów. Menachinon nie wykazuje bowiem żadnych właściwości toksycznych.
Witamina K2 – ile dziennie?
Jaka jest dzienna dawka witaminy K2?
Nie jest ona wysoka przede wszystkim dlatego, że każdą jej cząsteczkę organizm może wykorzystać wielokrotnie. Nie określono dziennego zapotrzebowania wyłącznie dla wit K2, ponieważ zalecenia tego typu najczęściej dotyczą wszystkich związków kryjących się pod nazwą witaminy K.
Przyjmuje się, że powinna ona być przyjmowana przez dorosłego człowieka w ilości 55 – 65 µg na dobę. Z drugiej strony jednak można spotkać się z opiniami, że dobowe spożycie witaminy K2 sięgać może 1µg dziennie. Organizm nie gromadzi jednakże zapasów tej substancji w kościach i wątrobie, występują tam jej niewielkie ilości, wystarczające na kilka dni. Dodatkowo zwiększyć podaż menachinonu trzeba przy jednoczesnym przyjmowaniu suplementów zawierających witaminę D3.
Sprawdź jakie właściwości i zastosowanie ma Witamina D3!
Wit K2 – przeciwwskazania:
Witamina K2 posiada wskazania w wielu zakresach, ale nie zawsze jej podaż bez konsultacji z lekarzem jest pożądana. Osoby biorące leki przeciwzakrzepowe powinny omówić ze specjalistą zażywanie witaminy K2 lub K1, ponieważ mogą one zakłócać ich działanie. Poza tym jednym wyjątkiem wit K2 nie posiada przeciwwskazań – nie wykazano żadnych jej działań toksycznych, nie odkłada się ona też w wątrobie w takich ilościach jak pozostałe rozpuszczalne w tłuszczach witaminy. Wszystkie badania wykazują brak jej negatywnego wpływu na zdrowie.
Bibliografia:
- Eugeniusz Józef Kucharz i wsp. Rola witaminy K2 w metabolizmie kości i innych procesach patofizjologicznych. Forum Reumatologiczne 2018, tom 4, nr 2 .
- Beulens JWJ, Booth SL, van der Heuvel EGHM, Stoecklin E, Baka A, Vermeer C. The role of menaquinones (vitamin K2) in human health. Brit. J. Nutr. (2013) 110,1357-1368.
Żaneta Michalak Dietetyk, trener personalny, specjalista z zakresu ziołolecznictwa.
iZielnik.pl
Członkini Stowarzyszenia Spożywo (Kraków) oraz współpracownik Fundacji Kierunek Zdrowie (Poznań). Na co dzień zajmuje się pracą z pacjentami poradni Vitalife w Poznaniu oraz pisze artykuły z zakresu dietetyki, sportu i ziołolecznictwa na portale internetowe i dla czasopism.
-p.webp)
