Polipy jelita grubego, choć często nie dają o sobie znać, występują całkiem powszechnie. Według danych szacunkowych dotyczą nawet 1 na 4 osoby w wieku 50 lat. Czym są, jakie są ich przyczyny i czy należy obawiać się polipów jelita grubego? Garść informacji na ten temat znajdziesz w poniższym artykule.
Polecane probiotyki:
Spis Treści
Co to są i jak wyglądają polipy jelita grubego?
Polipy w jelicie grubym to wypukłości występujące w świetle jelita grubego (głównie w obrębie okrężnicy i odbytnicy). Biorąc pod uwagę ich wygląd zewnętrzny, dzieli się je na:
- polipy siedzące (płaskie, nieuszypułowane), dla których charakterystyczna jest szeroka podstawa;
- polipy uszypułowane – przytwierdzone do błony śluzowej unaczynioną szypułą.
W zdecydowanej większości przypadków polipy nie wykazują tendencji do przekształcania się w zmiany złośliwe, choć w celach profilaktycznych zaleca się ich usuwanie (zwłaszcza gdy osiągają większe rozmiary).
Polipy jelita grubego rodzaje
Główny podział polipów jelita grubego różnicuje je na:
- polipy nowotworowe (najczęściej łagodne polipy gruczolakowe, hiperplastyczne, hamartomatyczne) – powstają w wyniku nasilonej proliferacji komórek;
- polipy rzekome (tzw. pseudopolipy) – są wynikiem toczących się w jelitach zmian zapalnych;
W literaturze fachowej niekiedy można się spotkać także z podziałem polipów jelita grubego ze względu na wielkość:
- zdrobniałe, jeśli ich średnica nie przekracza 5 mm;
- małe, jeśli ich średnica wynosi od 6 do 9 mm;
- duże, jeśli mają średnicę 1 cm lub większą.
Polecane probiotyki:
Polipy jelita grubego przyczyny
Dokładna przyczyna występowania polipów jelita grubego nie jest znana. Uważa się, że są one wynikiem nasilonej proliferacji komórek wyściółki jelita, które następnie przekształcają się w polip. Za czynniki ryzyka rozwoju schorzenia uznaje się:
- zaawansowany wiek;
- płeć męską;
- dietę wysokotłuszczową i ubogą w błonnik;
- palenie tytoniu;
- nadmierne spożycie alkoholu.
Co więcej, bardziej narażone na rozwój tej dolegliwości są osoby z rodzinną historią występowania polipów jelita grubego. Dlatego też tak istotna jest profilaktyka.
Polipy jelita grubego objawy
Objawy polipów jelita grubego bardzo często nie występują w ogóle lub są bardzo niespecyficzne i mogą sugerować różne inne dolegliwości, jak np. zespół jelita drażliwego, celiakia lub zwykłe problemy z trawieniem.
Większość osób, u których się rozwinęły o ich obecności dowiaduje się dopiero podczas badań przesiewowych lub badań w kierunku diagnostyki schorzeń jelit, jak np. wrzodziejące zapalenie jelita lub nowotwory.
Ponieważ wiele osób zadaje pytanie czy polipy w jelicie grubym bolą, odpowiedź brzmi: zasadniczo nie. W rzadkich przypadkach, gdy rozmiary polipów ulegają zwiększeniu, u chorego mogą pojawiać się dolegliwości skurczowe w obrębie brzucha, a także biegunki lub zaparcia czy też obecność śluzu bądź niewielkich ilości krwi w kale. W niektórych przypadkach pojawia się także niedokrwistość czy zwiększone parcie na stolec (najczęściej przy polipach większych rozmiarów).
Polipy jelita grubego leczenie
Istnieje kilka metod leczenia polipów jelita grubego. Najczęstsza procedura polega na fizycznym usunięciu polipa podczas badania endoskopowego jelita grubego - kolonoskopii. Zabieg ten nosi nazwę polipektomii. Znacznie rzadziej koniczne jest chirurgiczne usunięcie polipa jelita grubego.
Po wycięciu zmiany jest ona poddawana szczegółowym badaniom mikroskopowym. Ma to na celu wyeliminowanie wszelkich wątpliwości odnośnie nowotworowego charakteru usuniętych komórek.
Po polipektomii gojenie się błony śluzowej następuje w szybkim tempie, a powikłania po usunięciu polipa z jelita grubego należą do rzadkich (krwawienia, perforacja jelita).
Czy polipy jelita grubego odrastają?
Usunięcie polipa jelita grubego nie gwarantuje, że zmiana nie pojawi się ponownie. Jeśli jednak została usunięta w całości ryzyko jest znacznie ograniczone (jak podają dane literaturowe dotyczy ok. 30% pacjentów).
Należy pamiętać, że eliminacja polipa podczas badania endoskopowego nie jest równoznaczna z eliminacją przyczyn powstawania zmian w jelitach. Dlatego też warto dbać o regularne, profilaktyczne badania (kolonoskopia raz na 10 lat, chyba że lekarz zaleci częściej) oraz, na tyle na ile to możliwe, eliminację ewentualnych czynników ryzyka.
Na co dzień wskazane jest także dbanie o dobrą kondycję jelit poprzez stosowanie właściwej diety. Warto ponadto sięgać po probiotyki na jelita, które pozytywnie wpływają na mikrobiom.
Bibliografia:
- Niedzielska I i wsp. Polip a rak jelita grubego. Chirurgia Polska 2008, 10, 1, 30–34.
- Mróz A. Diagnostyka różnicowa zmian przedrakowych: polipy i zespoły polipowatości jelita (zespoły polipów uwarunkowane dziedzicznie). Pol J Pathol 2014; 65 (4) (suplement 1): S12-S25
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430761/ (data wejścia: 20.01.2023).
dr n. farm. Paulina Znajdek-Awiżeń Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
iZielnik.pl
Członek Sekcji Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Prowadzi wykłady, kursy, szkolenia oraz warsztaty z zakresu leku roślinnego, towaroznawstwa zielarskiego oraz wykorzystania roślin w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości. Wykładowca Instytutu Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych. Autorka i współautorka prac o charakterze naukowym i popularnonaukowym, opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych.
-p.webp)
