Jemioła - właściwości lecznicze i zastosowanie 11.06.2019

Spis Treści

Właściwości lecznicze jemioły – z czego wynikają?

Choć większości osób jemioła kojarzy się ze świętami Bożego Narodzenia, to warto wiedzieć, że już od czasów starożytnych była to wyjątkowo ceniona roślina. Przypisywano jej znaczenie magiczne, noszono jako talizman, uważano że jemioła sprzyja płodności i uznawano ją za lek na niemal każdą chorobę. Szczególnie wykorzystywano preparaty jemioły w chorobach takich, jak epilepsja, bezpłodność, nadciśnienie tętnicze i osteoporoza.

Skład chemiczny jemioły zależy od gatunku, pochodzenia, a także drzewa, na którym ona wyrasta. Natomiast większość gatunków jemioły charakteryzuje się zawartością substancji takich, jak: lektyny (specyficzne białka), poliole (alkohole cukrowe), aminokwasy i polisacharydy, a także flawonoidy, fitosterole, kwasy (oleanolowy, ursolowy, betulinowy). Dochodzą do tego pewne ilości cynku, wapnia, potasu. Wszystkie te składniki są obecnie wykorzystywane zarówno w medycynie naturalnej, jak i w lekach konwencjonalnych. Co obecnie leczy jemioła?

Zastosowanie jemioły w leczeniu

W latach 20. XIX wieku zasugerowano, że składniki zawarte w jemiole mogą działać antynowotworowo i niszczyć komórki raka. Ten temat został na tyle rozwinięty, że obecnie na rynku można spotkać wiele preparatów na bazie ekstraktów z jemioły, wykorzystywanych w terapii chorób nowotworowych. Pomagają one w wielu aspektach tych chorób: poprawiają apetyt, zmniejszają problemy ze snem, redukują ból związany z nowotworem, a przede wszystkim oddziałują na cykl komórkowy komórek rakowych. Bowiem zawarte w jemiole białka – lektyny są substancjami hamującymi aktywność enzymu odpowiedzialnego za długowieczność komórek rakowych. Ponadto nawet zdrowe komórki człowieka poddawane działaniu lektyny, mogą zwiększać swoją aktywność w kontekście odporności organizmu.

Inną grupą substancji, ale charakteryzujących się podobnym działaniem do lektyn, są w jemiole wiskotoksyny. Zwiększają one aktywność immunologiczną zdrowych komórek, przez co szybciej dochodzi do śmierci komórek nowotworowych. Co ważne, wiskotoksyny nie doprowadzają do śmierci zdrowych komórek człowieka.

Ponadto jemioła zawiera tzw. peptydy Kuttana. W badaniach na zwierzętach wykazano, że te substancje mogą przyczyniać się do zwiększania liczby limfocytów we krwi. A więc znów – jemioła to roślina o szerokim działaniu immunostymulującym oraz immunomodulującym.

Jemioła ma ponadto znaczący wpływ na układ krążenia. Zawarte w niej flawonoidy (np. kwercetyna) oddziałują na obniżenie ciśnienia krwi i rozszerzenie naczyń krwionośnych. Dzięki temu może być ona stosowana w nadciśnieniu tętniczym, miażdżycy, chorobie wieńcowej, może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego. W związku z tym, że działa rozszerzająco na naczynia krwionośne, zastosowanie jemioły to też wszelkie dolegliwości bólowe, także bóle menstruacyjne.

Okazuje się, że jemioła może też oddziaływać na układ nerwowy. Szczególnie korzystna w tym kontekście jest herbata (napar) z jemioły. Może ona wspomagać osoby miewające zaburzenia snu, cierpiące na bezsenność oraz te prowadzące stresujący tryb życia. Sugeruje się, że jemioła może być pomocna w depresji, ponieważ pewne mechanizmy jej działania wpływają na obniżenie hormonów odpowiadających za stres. Zarówno w przypadku wpływu na układ krążenia, jak i układ nerwowy, sugeruje się, by wypijać napar z jemioły 3 razy dziennie. Szczególnie porcja naparu wypijana 30 minut przed snem będzie działać uspokajająco i zredukuje problem z zaśnięciem.

Na koniec warto dodać, że ekstrakt z jemioły może mieć też działanie przeciwcukrzycowe. To dość świeże odkrycie i nadal wymaga dalszych badań, natomiast wykazano insulinotropowe działanie jemioły. Innymi słowy, ekstrakty z tej rośliny wzmagają produkcję insuliny w komórkach trzustki, dzięki czemu pomagają w utrzymaniu właściwego stężenia glukozy we krwi. Może to być nowy kierunek, w którym podąży leczenie cukrzycy.

Źródła:

1. Wrotek S. i wsp.: Immunostymulujące właściwości preparatów pozyskiwanych z jemioły i ich zastosowanie w onkologii. Postepy Hig Med Dosw (online), 2014; 68: 1216-1224,
2. Abdel-Sattar E. A. i wsp.: Antihyperglycemic and hypolipidaemic effects of the methanolic extract of Saudi mistletoe (Viscum schimperi Engl.). Journal of Advanced Research (2011) 2, 171–177,
3. Mistletoe. Review of Natural Products. Facts & Comparisons 4.0. St. Louis, MO: Wolters Kluwer Health, Inc; December 2008. Accessed January 21, 2009.